آیا می‌دانید سالانه بیش از 230 میلیون تن اسید سولفوریک در سراسر جهان تولید می‌شود؟ اسید سولفوریک یکی از مهم‌ترین مواد ساخته شده توسط صنایع شیمیایی است. از آن برای ساختن صدها ترکیب مورد نیاز هر صنعتی استفاده می‌شود. به همین دلیل، این ماده خورنده تقریباً در هر صنعتی مورد نیاز است. اگر این اسید به درستی مورد استفاده قرار گیرد، به صنایع کمک می‌کند تا داروها، کودها و سایر محصولات خود را در مقادیر زیاد تولید کنند.
باید گفت که اگر چه سولفوریک اسيد در دنیای مدرن بسیار ارزشمند بوده، اما کار کردن با آن نیز بسیار خطرناک است و بايد ملاحظات لازم صورت گيرد. در ادامه به معرفی کامل اسید سولفوریک، خواص و خطرات آن پرداخته می‌شود.
معرفی اسید سولفوریک
اسید سولفوریک یک ماده شیمیایی بسیار واکنش‌پذیر است و می‌تواند در تماس با سلول‌ها و بافت‌ها واکنش نشان دهد. محلول‌های سولفوریک اسید با غلظت بالا که معمولاً در مواد شیمیایی صنعتی یافت می‌شوند، خطرناک‌‌تر از محلول‌های اسید رقیق شده مانند آن‌هایی که در محصولات مصرفی یافت می‌شوند هستند. سولفوریک اسید بسیار واکنش پذیر است و اکثر فلزات را در خود حل می کند. این اسید، اسید غلیظی است که اکثر ترکیبات آلی را اکسید، خشک و سولفونه می‌کند و اغلب باعث ذغال شدن آن‌ها می‌شود.
خواص و ویژگی‌ها
اسید سولفوریک که به روغن ویتریول نیز معروف است، برای تولید محصولات متنوعی از آن استفاده می‌شود. فرمول اين ماده شيميايي H2SO4، نشان‌دهنده وجود یک اتم گوگرد بوده که توسط دو ترکیب هیدروکسید و دو اتم اکسیژن احاطه شده است. این اسید قدرتمند در صنایع مختلف، تولید کود و مواد شیمیایی کاربرد دارد.
خواص كلي اين ماده را می‌توانید در جدول زیر مشاهده فرمایید:
ویژگی | مشخصات اسید سولفوریک |
ظاهر | مایع بی‌رنگ و بی‌بو |
فرمول مولکولی | H2SO4 |
جرم مولکولی | 98.079 g/mol |
حلالیت | محلول در آب |
نقطه ذوب | 10 درجه سانتی گراد |
نقطه جوش | 337 درجه سانتی گراد (نقطه جوش و ضخامت بالای این ماده شیمیایی به دلیل پیوند هیدروژنی است) |
اسیدی یا بازی | اسیدیته بالا |
باز مزدوج | هیدروژن سولفات |
اهمیت استفاده از اين ماده
بیشترین مقدار این ماده شیمیایی برای ساخت اسید فسفریک و تولید کودهای فسفاته، دی هیدروژن فسفات کلسیم و فسفات‌های آمونیوم استفاده می‌شود. همچنین این ماده در تولید سولفات آمونیوم که کود مهمی برای کمبود گوگرد بوده، بسیار تاثیرگذار است.
این ماده شیمیایی هزینه نسبتا پایینی دارد و می‌تواند به عنوان یک عامل اکسیدکننده و خشک‌کننده قوی عمل کند. استفاده از این اسید در تولید مواد شیمیایی مانند کاپرولاکتام بسیار رایج است. از اسید سولفوریک برای ساخت مواد منفجره نیز استفاده می‌شود. به علاوه، افزودن اسید نیتریک و اسید سولفوریک به سلولز، نیتروسلولز بسیار قابل اشتعال را تولید می‌کند.
برای اطلاع از سایر کاربردهای سولفوریک اسید و روش‌های تولید آن به مقاله مرتبط مراجعه کنید.
خطرات و معایب سولفوریک اسید
اسید سولفوریک یکی از اجزای تشکیل دهنده باران اسیدی است و از اکسیداسیون اتمسفر گاز دی اکسید گوگرد در مجاورت رطوبت تشکیل می‌شود. رسوب خشک به شکل ذرات اسیدی به این معنی است که اسیدها می‌توانند ته نشین و بعداً توسط بارندگی شسته شوند و آب اسیدی را به اکوسیستم‌های آب شیرین و دریایی و همچنین محیط‌های خشکی وارد کنند که این مورد می‌تواند به حیات گیاهی و جانوری آسیب برساند.
همان طور که گفته شد، اسید سولفوریک (H2S04) یک ماده خورنده بوده که برای پوست، چشم‌ها، دندان‌ها و ریهها مخرب است. قرار گرفتن در معرض این ماده می‌تواند منجر به مرگ شود. کارگران ممکن است از قرار گرفتن در معرض خطرات استفاده از اسید سولفوریک آسیب ببینند.
خطرات استفاده از اسید سولفوریک
از آنجایی که سولفوریک اسید بسیار واکنش‌پذیر و خورنده است، خطرات متعددی وجود دارد که باید هنگام کار با این نوع ماده در نظر بگیرید. بیایید نگاهی به خطرات استفاده از اسید سولفوریک بیندازیم:
این اسید می‌تواند ریهها و گلو را تحریک کند.
استنشاق حتی مقدار کمی اسید سولفوریک برای تحریک مجاری تنفسی کافی است. به همین دلیل افرادی که اغلب با این نوع مواد کار می‌کنند باید از تجهیزات محافظتی مناسبی استفاده کنند. همچنین، اسید سولفوریک به عنوان یک ماده سرطان‌زا شناخته می‌شود. در صورتی که فردی دوز کمی از این اسید را استنشاق کند، باید فوراً به بیمارستان منتقل شود.
اسید سولفوریک بسیار خورنده بوده و می‌تواند پوست را بسوزاند.
از تماس با این اسید باید اجتناب شود. این نوع ماده می‌تواند باعث تحریک آنی پوست و حتی سوختگی شدید شود. همچنین می‌تواند چشم‌ها را تحریک کند و باعث کوری موقت در افرادی شود که برای مدت طولانی در معرض آن بوده‌اند. اسید سولفوریک ممکن است در آزمایشگاه‌های مختلف شیمی در دانشگاه‌ها یا دبیرستان‌ها استفاده شود. با این حال، این ماده معمولاً بسیار رقیق شده و قادر به ایجاد سوختگی یا واکنش نامطلوب نیست. با این حال، به پرسنل آموزش اکیدا توصیه می‌شود که هنگام انجام آزمایش‌های سولفوریک اسید در مقابل دانش آموزان از تجهیزات کافی استفاده کنند.
سولفوریک اسید در صورت قرار گرفتن در معرض حرارت یا آتش می‌تواند منفجر شود.
ذخیره‌سازی اسید سولفوریک نیز یک چالش بزرگ است. این نوع ماده بسیار ناپایدار است و در صورت قرار گرفتن در دمای بالا یا آتش می‌تواند منفجر شود. اگرچه این ماده به خودی خود قابل احتراق نیست، اما در صورت استفاده نادرست می‌تواند احتراق مواد دیگر را افزایش دهد. این نوع اسید معمولاً در ظروف بزرگی ذخیره می‌شود که روی آن‌ها برچسب‌گذاری شده است. این ظروف به دور از مواد دیگر نگهداری می‌شوند. این ماده حتی در صورت تماس با آب می‌تواند واکنش نشان دهد.
قرار گرفتن موقت در معرض آن می‌تواند باعث تهوع و استفراغ شود.
قرار گرفتن در معرض این ماده و خطرات استفاده از اسید سولفوریک می‌تواند باعث سردرد و حالت تهوع شدید شود. حضور مکرر در معرض این ماده شیمیایی بدون استفاده از وسایل محافظتی می‌تواند باعث آسیب به دندان‌ها، ریه در صورت استنشاق و همچنین مشکلات مزمن معده شود. اگر کارگران یک یا چند مورد از این علائم را تجربه کنند، باید فورا به دنبال مراقبت‌های پزشکی باشند.
شما می‌توانید برای مشاوره و اطلاع از قیمت محصولات تماس بگیرید.
شماره تماس: 02143000910
هنگام استفاده از این ترکیب شیمیایی چه نکاتی را باید رعایت کنیم؟
- همانطور که قبلا ذکر شد، در صورت تماس فرد با این اسید باید سریعا او را از محل خارج کرد.
- سعی نکنید زخم‌های ایجاد شده توسط این ماده را لمس کنید و بلافاصله با اورژانس تماس بگیرید.
- درمان آسیب‌های مربوط به این ترکیب شیمیایی بسته به ناحیه و شدت آسیب انجام می‌شود.
- اگر چشم‌ها توسط این ماده تحریک شده‌اند، توصیه می‌شود که چشم‌ها را حداقل به مدت 30 دقیقه با مقدار زیادی آب تمیز بشویید.
- اگر اسید سولفوریک روی لباس ریخت، آن ناحیه را سریعا جدا کنید تا اسید سولفوریک با دست تماسی نداشته باشد.
- درمان فرد صدمه‌دیده فقط در صورتی باید انجام شود که از وسایل محافظتی مانند دستکش، ماسک صورت، عینک محافظ و لباس محافظ شیمیایی استفاده کنید.
- پس از در آوردن لباس‌های آلوده، پوست آسیب دیده را با مقدار زیادی صابون و آب ولرم بشویید.
- شستن با آب داغ فقط باعث تشدید زخم می شود.
- در پایان به دنبال مراقبت پزشکی باشید تا به طور کامل بهبود یابید.
- همچنین، اسید سولفوریک هرگز نباید در مخزن پلاستیکی با آب رقیق شود.
- زیرا گرمای حاصل از واکنش گرمازا می‌تواند به محفظه نگهداری آسیب جدی وارد کند.
سخن پایانی
در این مقاله به معرفی کامل اسید سولفوریک پرداختیم. شما می‌توانید برای خرید و سفارش انواع مواد شیمیایی از طریق شرکت پتروپارسان اقدام کنید.
منبع: wikipedia
شرکت بامداد پتروپارسان
سوالات متداول
- خطرات استفاده از اسید سولفوریک به چه صورت است؟
از جمله خطرات استفاده از این ماده میتوان به آسیب دیدن پوست، تحریک ریهها و گلو و … اشاره کرد.
- قیمت خرید و فروش اسید سولفوریک به چه صورت است؟
باتوجه به کاربردهای فراوان اسید سولفوریک که در صنایع گوناگون استفاده می‌شود، تعیین قیمت آن به عوامل مختلفی بستگی دارد. شما می‌توانید با مراجعه به سایت پتروپارسان از قیمت و هزینه اسید سولفوریک مطلع شوید.