مواد شیمیایی در دنیای امروز ما انسانها نقش مهم و حیاتی دارند. استفاده از این مواد در صنایع متعددی مورد توجه می باشد. مواد شیمیایی خوراکی و غذایی با تغییرات مثبتی که در فرآیند تولید و فرآوری مواد غذایی بازی می کنند بسیار مورد توجه می باشند. برخی از ترکیبات شیمیایی خوراکی مورد استفاده بیش از نمونه های دیگر مورد توجه هستند که در این مقاله به آن ها می پردازیم.
مواد شیمیایی خوراکی و غذایی
افزایش ماندگاری مواد خوراکی، ایجاد مزه و عطر جدید و رنگ مناسب در مواد غذایی، کنترل اسیدیته و تغییر در کیفیت و بافت، از موارد مهمی است که با استفاده از مواد شیمیایی خوراکی به آن دست پیدا خواهیم کرد.
امروزه به دلایل متعددی استفاده از مواد شیمیایی خوراکی گسترش پیدا کرده است. از میان همه ترکیبات شیمیایی برخی از آنها بیش از دیگر نمونه های مواد شیمیایی خوراکی و غذایی مورد استفاده هستند.
- اسید فسفریک
- کربنات پتاسیم
- اسید سیتریک
ضرورت کاربرد مواد شیمیایی در صنایع غذایی
مواد شیمیایی نقش مهمی در تولید مواد غذایی دارند. از این ترکیبات می توانیم به دلایل متعدد زیر استفاده کنیم:
- نگهداری مواد غذایی برای مدت طولانی تر
- افزایش کیفیت مواد غذایی
- جذب رطوبت مواد غذایی و خوراکی
- تنظیم ph
- بالابردن کیفیت طعم و مزه مواد غذایی
بسیاری از افزودنی های خوراکی از ترکیبات شیمیایی مجازی هستند که برای حفظ و نگهداری خوراکی های ما مورد استفاده قرار می گیرند. برای مثال کپک زدن برخی از مواد غذایی، به طور طبیعی می تواند ضرر بزرگی به یک صنعت و تجارت وارد کند. با استفاده از افزودنی های مجاز و مواد شیمیایی خوراکی و غذایی مناسب می توانیم از بروز این مشکلات و صدمه به تجارت ها و کسب و کارها جلوگیری نماییم.
تاثیر مهم موادشیمیایی درصنایع غذایی ضرورت کاربرد این ترکیبات را در صنایع غذایی و خوراکی به ما گوشزد می کند.
اسید فسفریک
در صنایع خوراکی اسیدهای دیگری نیز به عنوان افزودنی مورد استفاده می باشد. اسید فسفریک نیز می تواند برای تنظیم Ph مواد غذایی استفاده شود. این اسید نگهدارنده ای است که به غذا طعم تند و تیز می دهد. طعم تیز نوشابه کوکاکولا از این اسید است. به دليل اين موارد مصرف قیمت اسید فسفریک مهم است. منبع تولید اسید فسفریک اسید معدنی است که در بدن ما نیز به صورت طبیعی وجود دارد.
مصرف به اندازه این ماده می تواند به ایجاد کلسیم در استخوان و دندان کمک کند و به عضلات کمک کند تا بعد از یک تمرین سخت بازیابی شوند. مواد شیمیایی خوراکی و غذایی مانند اسید فسفریک باید با احتیاط مورد استفاده قرار گیرند. این ترکیب استفاده زیادی در تولید فرآورده های لبنی دارد و دلیل آن افزایش ماندگاری، اصلاح بافت غذا و بهبود کیفیت لبنیات است. اضافه کردن فسفات به پنیر، باعث ایجاد بافت یکنواخت و نرم و پایداری بالای این محصول می شود.
اسید سیتریک
اسید سیتریک یکی از اسیدهای طبیعی است که در مرکباتی مانند لیمو به میزان زیادی موجود است. این ترکیب یک اسید آلی ضعیف است که در تولید نوشابه، شربت استفاده می شود. اسید سیتریک به عنوان یک اسید تحریک کننده عطر و طعم میوه ها کاربرد دارد. خاصیت ضد انعقادی و خاصیت آنتی اکسیدانی آن کاربرد فراوانی در تولیدات دارد. نمونه های پودر شده این اسید به عنوان نرم کننده آب مورد استفاده می باشند.
اسید سیتریک خوراکی به صورت صنعتی در حجم انبوه تولید می شود و در صنایع خوراکی مورد استفاده قرار می گیرد. اضافه کردن اسید سیتریک به عنوان یکی از مواد شیمیایی خوراکی و غذایی مجاز علاوه بر تنظیم ph مواد خوراکی باعث ماندگاری بیشتر آنها نیز می شود. منبع تولید این اسید پرمصرف خوراکی ذرت است.
کربنات پتاسیم
این ترکیب شیمیایی دارای رنگی سفید است که از حرارت دادن پتاس به دست می آید. کربنات پتاسیم به عنوان یکی از مواد شیمیایی خوراکی و غذایی در پخت سریع نان و خشک کردن کشمش استفاده می شود. برای خشک کردن کشمش کربنات پتاس را با روغن کشمش و تیزاب ترکیب می کنند و مورد استفاده قرار می دهند. کربنات پتاسیم برای تنطیم ph استفاده می شود و از افزودنی های مهم در مواد غذایی می باشد. تولید کاکائو، تهیه ژله چمنی، پخت نان زنجبیلی و خشک کردن انواع میوه ها تنها بخشی از کاربردهای این ترکیب می باشد.
نتیجه گیری
مواد شیمیایی در زندگی ما انسانها نقش مهم و تاثیرگذاری دارند. بهبود کیفیت مواد غذایی و فرآوری برخی از محصولات تنها با کمک مواد شیمیایی خوراکی امکان پذیر است. کپک زدن مواد خوراکی به صورت طبیعی می تواند هزینه های گزافی به صنایع وارد کند. استفاده از مواد شیمیایی مجاز خوراکی علاوه بر بهبود کیفیت محصولات، در نگهداری و حفظ آنها نیز اثرگذار است.
از بین تمام مواد خوراکی مجاز، اسید سیتریک، اسید فسفریک و کربنات پتاسیم استفاده گسترده تری در صنایع غذایی دارند. استفاده از این ترکیبات خوراکی در مواد غذایی از استاندارد ویژه ای پیروی می کند. اما باید توجه داشته باشیم که مصرف مواد غذایی دارای نگهدارنده باید به صورت استاندارد توسط افراد صورت پذیرد تا تاثیر عکس نداشته باشد.
منبع: efsa
شرکت بامداد پتروپارسان
سوالات متداول
- کاربرد شیمی در صنایع غذایی چیست؟
برخی مواد شیمیایی همچون اسید فسفریک به عنوان مواد افزودنی خوراکی به کار می روند.
- شرکت های بازرگانی مواد شیمیایی کدامند؟
مجموعه بامداد پتروپارسان جزو شرکت های بازرگانی با سابقه مواد شیمیایی می باشد.