جوهر لیمو با نام علمی اسید سیتریک، یک اسید آلی ضعیف است. این ماده در ابتدا از مرکبات و میوه های مختلف به صورت طبیعی به دست می آمد اما بعد ها با توجه به ویژگی های زیادی که داشت در صنایع مختلف مورد استفاده قرار گرفت. به دلیل استفاده بسیار زیاد از این ماده، دیگر مرکبات پاسخ گوی نیاز انسان به اسید سیتریک نبودند؛ از این رو دانشمندان تصمیم گرفتند در کنار استفاده از اسید سیتریک طبیعی، آن را به صورت صنعتی نیز تولید کنند؛ در نتیجه، امروزه با دو نوع اسید سیتریک طبیعی و صنعتی مواجه هستیم. فروش اسید نیتریک نيز در صنايع غذايی همچون اسيد سیتریک مطرح است.
البته، هر دوی آن ها خوراکی بوده و از مزایا و ویژگی های مشابهی برخوردار هستند. شما هم قطعا در طول زندگی خود به طور خواسته یا نا خواسته از این ماده استفاده کرده اید. ممکن است با شناخت کاربرد های اسید سیتریک، به مصرف آن علاقه مند شوید. با توجه به مصرف بسیار زیاد این ماده، بهتر است تا آشنایی کاملی با آن داشته باشید. اگر چیزی از این محصول نمی دانید اصلا جای نگرانی ندارد چرا که ما در ادامه این مقاله تمام آنچه را که لازم است در مورد جوهر لیمو و کاربرد های آن در صنایع مختلف بدانید، برای شما شرح داده ایم. پس در ادامه با ما همراه باشید.
جوهر لیمو یا سیتریک اسید
جوهر لیمو یا سیتریک اسید یک ماده طبیعی بوده و جز اسید های آلی طبقه بندی می شود. این ماده به صورت کاملا بی بو و بی رنگ است. این ماده را از دو جهت می توان بررسی کرد؛ اولا در صنایع غذایی به عنوان طعم دهنده و نگهدارنده استفاده می شود، ثانیا از خاصیت ضد عفونی بسیار خوبی برخوردار است. از این رو در صنایع مربوط به تولید مواد شوینده و بهداشتی نیز کاربرد دارد.
در ابتدا جوهر لیمو را تنها از میوه لیمو ترش به دست می آوردند. اما بعد ها مشخص شد که سایر مرکبات نیز دارای مقادیر قابل توجهی سیتریک اسید هستند. مصرف بی رویه این ماده، باعث شد تا دانشمندان به دنبال روش های دیگری برای تولید این ماده باشند. در نهایت آن ها پی بردند که با استفاده از قارچ های سیاه می توانند این ماده را تولید کنند. پیدایش این موضوع، کمک بسیار زیادی در تولید انبوه اسید سیتریک داشت. امروزه نیز روش های مختلف صنعتی برای تولید اسید سیتریک ایجاد شده است.
جوهر لیمو در چه موادی یافت می شود
جوهر لیمو ماده ای است که به طور طبیعی به دست می آید. اصلی ترین منبع تهیه این ماده، مرکبات و آب است. جوهر لیمو در مرکباتی نظیر: گریپ فروت، پرتقال، لیمو، نارنگی، لیموترش سبز و پوملو به وفور یافت می شود. در میوه های دیگری نیز می توان این ماده را یافت. سایر میوه هایی که می توانید این ماده را به طور طبیعی در آن ها بیابید عبارت اند از:
آناناس، تمشک، زغال اخته، گوجه فرنگی و مشتقات آن، توت فرنگی، گیلاس و… . البته توجه داشته باشید که مقدار اسید سیتریک موجود در این میوه ها، بسیار کم تر از مرکباتی که در ابتدا نام بردیم است.
کاربرد های جوهر لیمو
جوهر لیمو خواص و ویژگی های فوق العاده ای دارد؛ به خاطر همین، این ماده به یک افزودنی مهم درصنایع مختلف تبدیل شده است. به دلیل خواص بسیار زیاد این ماده در زمینه های مختلفی از آن استفاده می شود. در زیر، لیست مهم ترین محصولاتی که در تولید آن ها سیتریک اسید نقش دارد، جمع آوری شده اند.
- اسید سیتریک در صنایع غذایی بسیار کاربرد دارد و به عنوان یک افزودنی بسیار مهم مورد استفاده قرار می گیرد. در انواع مختلفی از غذا ها و نوشیدنی ها به عنوان طعم دهنده از این ماده استفاده می شود.
- کاربرد دیگر جوهر لیمو در دارو ها و مکمل های غذایی است. از اسید سیتریک به عنوان نگه دارنده در این محصولات استفاده می شود. از آن گذشته، برای دارو هایی که طعم تلخی دارند، از اسید سیتریک با هدف طعم دهندگی و کاهش تلخی آن استفاده می شود. همچنین این ماده در مکل های ورزشی به کار می رود؛ دلیل این کار کمک به افزایش جذب در بدن است.
- حوزه سلامت و بهداشت، دیگر زمینه ای است که از سیتریک اسید استفاده می کند. امروزه، اکثر مواد شوینده و ضد عفونی کننده ها، در ترکیب اولیه خود، دارای مقدار مشخصی جوهر لیمو هستند. در شوینده ها و ضدعفونی کننده های مختلف به این دلیل از اسید سیتریک استفاده می کنند که انواع مختلف باکتری ها و ویروس ها را از بین ببرند. استفاده از این ماده، برای از بین بردن لکه های آب سخت، آهک و زنگ آهن نیز بسیار مناسب است.
همان طور که مشاهده کردید، این مواده دارای کاربرد های بسیار زیادی است؛ حتی در برخی از خانه ها به عنوان طعم دهنده و ادویه از آن برای پخت غذا استفاده می شود.
فواید جوهر لیمو برای بدن
مصرف جوهر لیمو فواید و مزایای بسیار زیادی را برای افراد به همراه دارد. مهم ترین مزیت استفاده از این محصول، متابولیزه کردن انرژی بدن است. در واقع، مقداری مشخص از غذایی که مصرف می کنیم، به انرژی تبدیل می شود؛ در این بین، مصرف اسید سیتریک به دلیل خواصی که دارد باعث می شود تا مقدار انرژی دریافت شده از غذا بیشتر و سریع تر باشد. در واقع، شما با مصرف این ماده، انرژی بیش تری را از غذا هایی که مصرف می کنید، دریافت خواهید کرد.
از دیگر فواید مصرف اسید سیتریک، افزایش جذب مواد مغذی در بدن است. در واقع، اسید سیتریک باعث افزایش تجمع مواد معدنی شده و از این طریق به بدن اجازه می دهد تا آن ها را بهتر جذب کند. از مزایای دیگر استفاده از این محصول می توان به نقش بسیار موثر آن در جلوگیری از ابتلا به بیماری های مختلف اشاره کرد. به طوری که اگر فردی جوهر لیمو مصرف می کند، به سختی ممکن است که به بیماری سنگ کلیه مبتلا شود. تاثیر این محصول بر روی بیماری سنگ کلیه به قدری زیاد است که با مصرف آن می توان سنگ هایی که قبلا توسط کلیه ساخته شده اند را هم از بین برد. این کار از طریق کاهش مساعد ادرار برای تشکیل سنگ در کلیه انجام می شود.
البته، توجه داشته باشید که اگر سنگ کلیه دارید نباید به طور خود سرانه و در دوز های دلخواه از این ماده استفاده کنید. پس قبل از شروع به استفاده از اسید سیتریک، حتما با پزشک خود مشورت کنید. مصرف اسید سیتریک طبیعی می تواند مزایا زیادی را به همراه داشته باشد؛ با این حال، باز هم پزشکان شدیدا توصیه می کنند از مصرف بیش از حد آن پرهیز کنید.
نکات ایمنی درباره مصرف جوهر لیمو
اسید سیتریک صنعتی، توسط سازمان غذا و دارو به عنوان یک ماده ایمن شناخته شده است؛ اما با این همه، نمی توان آن را به طور راحت و همیشه استفاده کرد؛ چرا که این ماده خاصیت اسیدی بالایی دارد و به دلیل برخورداری از همین خاصیت، ممکن است خطرات مختلفی را برای سلامت انسان ها داشته باشد.
از سوی دیگر تا کنون هیچ مرکز علمی مستقلی عوارض مصرف طولانی مدت اسید سیتریک را بررسی نکرده است و تنها دانشمندان متخصص در این حوزه با تکیه به دانش خود، نظریه هایی را در مورد آن ارائه داده اند. البته، این فرضیه ها با بررسی ویژگی های اسید سیتریک صنعتی و واکنش های آلرژیک این ماده با برخی از بیماری ها ارائه شده اند.
به طور کلی می توان گفت طبق باور پزشکان و افراد فعال در حوزه سلامت، مصرف طولانی مدت و مقدار زیاد این ماده می تواند باعث بروز ناراحتی هایی چون: درد مفاصل همراه با تورم و سفتی، درد عضلانی، درد معده و تنگی نفس در افراد شود. شایان ذکر است که تمام مشکلات احتمالی که در صورت مصرف زیاد و طولانی مدت از این محصول گفته شد، مربوط به نوع صنعتی آن هستند. تا کنون هیچ گزارشی در حوزه سلامت وجود ندارد که در آن مصرف جوهر لیمو به صورت طبیعی باعث بروز بیماری شده باشد.
سخن نهایی
در این مقاله در باره چیستی جوهر لیمو و فواید و مزایای آن صحبت شد. فقط توجه داشته باشید، برای پیش گیری از وقوع هر گونه آسیب جسمی و بروز بیماری های مختلف در مصرف جوهر نمک و اسید سیتریک دقت کنید. این توصیه هم مربوط به جوهر لیمو طبیعی و هم مربوط به نوع صنعتی آن است.
پتروپارسان
منبع: wikipedia